فهرست مطالب
در این مقاله به نکات ضروری هنگام رانندگی با خودرو دنده ای و آشنایی با کارکرد کلاچ می پردازیم.
راندن خودروهای دندهای نسبت به خودروهای دنده اتوماتیک، به اندازهای که به نظر میرسد دشوار نیست. هنگام راندن یک خودرو با دندهی دستی باید به برخی نکات ظریف ولی مهم توجه کرد. با اینکه راندن خودروهای دندهای مزایای خود را دارد ولی معمولا راننده ها دچار عادتهای بدی میشوند که اجتناب از آنها ضروری است.
در لیست زیر به این عادت های بد هنگام رانندگی با خودروی دنده ای اشاره میکنیم. البته قبل از مطالعه متن به ویدیوی زیر توجه کنید که بصورت کامل به این بحث پرداخته است و مشکلات و معایب هر عادت را بررسی کرده است.
-
از دنده برای استراحت دست استفاده نکنید
در سیستم انتقال قدرت تنها شی قابل مشاهده دسته دنده است، اتفاقاتی که درون جعبه دنده در حال اتفاق است کاملا بر ما پوشیده است. هنگام تعویض دنده، تیغه انتخابگر که بصورت ثابت درون دنده دستی قرار دارد، به سمت طوقه چرخان هدایت میشود و طوقه به دندهای که قصد انتخاب آن را دارید وارد می شود. استراحت دادن دست روی دسته دنده باعث میشود که تیغه انتخاب گر با طوقه چرخان تماس پیدا کند و این باعث سریعتر خراب شدن تیغه انتخابگر شود.
-
استفاده از کلاچ برای نگه داشتن خودرو روی سراشیبی
هنگام راندن در یک مسیر سراشیبی اکثر افراد کلاچ را تا مرز حرکت بالا میآورند و با گاز دادن سعی میکنند خودرو را ثابت نگه دارند. این کار معمولا باعث فرسوده مواد اصطکاکی کلاچ میشود و باعث میشود سیستم کلاچ سریعتر فرسوده شود.
در این شرایط بهتر است که از ترمز دستی استفاده کنید و مانع سر خوردن خودرو شوید. راه حلهای دیگری برای جلوگیری از سرخوردن ماشین هنگام توقف در سربالایی وجود دارند که به نگه داشتن کلاچ وابسته نیستند و میتوانند علاوه بر حفظ سلامت خودرو در چنین شرایطی، باعث حفظ سرعت و شتاب آن نیز شوند.
به عنوان مثال تصور کنید که روی یک تپه یا سر بالایی قبل از رسیدن به قله، پشت چراغ قرمز یا به هر دلیل دیگری توقف کرده اید.
در این شرایط بجای فشار دادن و تنظیم کلاچ میتوانید از مراحل زیر برای سر نخوردن و ادامه حرکت استفاده کنید:
- توقف کامل با ترمز و ترمز دستی
- دنده بزنید و گاز دهید ولی ترمز دستی را رها نکنید
- به آرامی کلاچ را بالا بیاورید تا زمانی که خودرو آماده حرکت شود
- همزمان که کلاچ را بالاتر می آورید و گاز میدهید، به آرامی ترمز را رها کنید
- با حرکت و سرعت گرفتن خودرو به آرامی کلاچ را رها کنید و گاز دهید
-
استراحت دادن پا روی پدال کلاچ
استراحت دادن پا روی پدال کلاچ باعث درگیر شدن شدن جزئی آن با جعبه دنده و لغزش کلاچ میشود. این کار نه تنها به دلیل کمتر کار کشیدن از سیستم انتقال قدرت در مصرف سوخت صرفه جویی نمیکند، بلکه باعث فرسودگی سریع کلاچ میشود. قطعات دیگری که با این اتفاق آسیب می بینند، بلبرینگهای جعبه دنده هستند.
هنگام راندن یک خودروی دندهای این نکته به هیچ عنوان فراموش نکنید.
-
گاز دادن تا انتها وقتی که سرعت دور موتور پایین است
فشار دادن پدال گاز تا ته به معنی شتاب گرفتن و حرکت سریع خودرو است. ولی توجه کنید که این اتفاق در صورتی میافتد که سوخت کافی به موتور برسد و جعبه دنده در دندهی مناسب قرار گیرد. فشردن پدال گاز تا ته برای موتور خودرو مضر است و باعث فرسودن شدن و کاهش عمر آن می شود.
-
استفاده از دندهی نامتناسب با سرعت
بالاترین دنده خودرو باعث میشود که به سرعت بالاتری در دور موتور پایینتر دست یابید و در نتیجه در مصرف سوخت صرفهجویی کنید. هر چند در صورت نیاز به سرعت گرفتن باید به ترتیب دندهها را بگذرانید وگرنه کرنش در موتور اتفاق میافتد.
کرنش و تغییر شکل موتور خودرو به دو روش انجام میشود. اول، اگر از دندههای کم برای سرعت های بالا استفاده کنید و باعث رسیدن عقربه موتور روی خط قرمز شوید. باید در صورت نیاز قبل از رسیدن عقربه موتور به این مرحله، دنده را عوض کنید.
روش دوم در صورتی است که هنگامی که خودرو در یک دنده بالا قرار دارد، پدال را تا ته فشار دهید تا سرعت بگیرید. به دلیل مشکلات سیستم دندهای، نه تنها سرعت خودرو به آرامی بالا میرود بلکه این کار فشار زیادی نیز روی موتور خودرو وارد می کند. راه حل بهتر این است که خودرو را خلاص کنید و تا ته گاز دهید، سپس برای کروز روی یک دنده بالاتر بروید.
-
هنگام توقف پشت چراغ قرمز خودرو را در دنده نگه ندارید
اگر قصد خاموش کردن خودرو را ندارید، بهترین کار این است که خودرو را خلاص کنید. با اینکه بلبرینگهای خروجی دنده نسبت به کلاچ با عمر بیشتری طراحی شدهاند، بهتر است که کلاچ برای مدت های طولانی فشرده نماند، زیرا با این کار بلبرینگ خروجی با فنر دیافراگم در تماس قرار می گیرد و باعث کاهش عمر مفیدش میشود.
-
تعویض دنده بدون کلاچ
این مورد گاهی بدیهی به نظر میرسد ولی توضیح آن را لازم میدانیم. پدال کلاچ با هر بار فشار موتور را از سیستم انتقال قدرت جدا میکند. سیستم کلاچ از یک دیسک اصطکاکی تشکیل شده است که برای انتقال قدرت از موتور به سیستم انتقال قدرت (گیربکس) استفاده میشود، لذا برای دنده گرفتن نیاز است که موتور را از گیربکس جدا کنید. تعویض دنده بدون کلاچ گرفتن، نه تنها سیستم انتقال قدرت را خراب میکند بلکه خسارتهای شدیدی به موتور وارد میکند.
-
ترمز گرفتن بدون کلاچ
همانطور که کلاچ به درگیر شدن دندهها کمک می کند، هنگام پایین آوردن سرعت نیز استفاده از آن ضروری است. هنگام ترمز گرفتن تا لحظه آخر کلاچ را رها نکنید. با درگیر کردن موتور هنگام ترمز در واقع می وانید از نیروی مقاومت آن برای نگه داشتن خودرو استفاده کنید که باعث سریعتر متوقف شدن خودرو و کاهش فرسایش لنت ترمزها میشود.
نتیجه گیری
در صورتی که مدل خودروی شماست دندهای است یا اتوماتیک است، دانستن نکات بالا شناخت کافی و مناسبی از سیستم کلاچ به شما میدهد و باعث میشود هنگام رانندگی عملکرد بهتر و مناسبتری داشته باشید.
در صورتی که خودروی اتوماتیک دارید به مقاله زیر مراجعه کنید تا با اشتباهات متداول هنگام رانندگی با خودروی دنده اتوماتیک آشنا شوید.